سفر جو سانگو
ڪجهه ڏينهن کان پوءِ مان سفر تي روانو ٿيندس. منهنجو سفر، فقط جسم جو سفر هوندو، روح جو سفر نه هوندو. مان پنهنجو روح پنهنجي ملڪ جي مٽيءَ ۾ ڇڏي ويندس. مان اڪيلو هليو ويندس. مون جهڙا وياڪل انسان جڏهن به سفر تي روانا ٿيندا آهن، تڏهن، پنهنجو روح پنهنجي ڌرتيءَ کي پنهنجي مٽيءَ کي ڏيئي ويندا آهن. تنهنڪري، منهنجي جيجل ماءُ، منهنجو سفر، منهنجي روح جو سفر نه آهي. مان ان قسم جي تجربي مان اڳ پڻ لنگهيو آهيان، منهنجو سفر جسم جو سفر آهي.
مان هليو ويندس. پنهنجو روح تو وٽ ڇڏي ويندس، منهنجو روح موهن ۽ ڪاهوءَ جي دڙن مان مٽيءَ جو واس وٺندو ۽ منهنجي موٽڻ جو انتظار ڪندو.
مون شيخ اياز جي هڪ سٽ جي پڇاڙيءَ تي پهرن جا پهر غور ڪيو آهي. ان سٽ جي پڇاڙيءَ ۾ مون کي ايڏي وڏي معنيٰ نظر آئي، جنهن جي وسعت، هر دفعي سوچڻ مان وڌندي رهي ٿي. اُن يادگار سٽ جي پڇاڙي آهي. ”مٽي ماٿي لايان“. ”مٽي ماٿي لايان.“ جو اظهار ڪري، اسان پنهنجا صليب پنهنجي ڪلهن تي کڻي ورتا آهن. مٽيءَ خاطر صليبن جو بار اسان لاءِ رحمت آهي. اسين اهو بار کڻي، تاريخ جي هڪ دؤر مان هلندا، ٻئي دؤر ۾ پهچندا رهيا آهيون. تاريخ جا باب بدلجندا رهيا آهن، پر صليب اسان جي ڪلهن تان نه لٿا آهن. نه صليب اسان لاءِ اجنبي آهي ۽ نه اسين صليبن لاءِ!
ڏوهي فقط اسين آهيون!
دنيا جون قومون ۽ قبيلا ڪنهن نه ڪنهن طريقي، ڪنهن نه ڪنهن صورت ۾ مٽي ماٿي لائيندا رهيا آهن. هو، مٽيءَ جي عظمت جو اظهار زبان سان نه، پر پنهنجي عمل سان ڪندا رهيا آهن. ڪي مٽيءَ جو تلڪ ڏين، ته ڪي مٽيءَ کي خاڪ شفا سڏي آخري سفر تي کڻن! ڪي مٽيءَ جي ٽڪين تي نمازون پڙهن ۽ ڪي مندر وسائين!
مٽيءَ جو مان مٿاهون آهي. مٽي، انسان ذات جي آخري سفر لاءِ اجهو آهي.
مون هميشه کان پنهنجي روح کي ويرانين جو واسي محسوس ڪيو آهي. مان جڏهن هتان هليو ويندس، تڏهن پنهنجو روح ويرانين ۾ ڇڏي ويندس. مان اروڙ جي ڪريل ڀت هيٺيان پوريل آهيان، مان موهن جي دڙي ۾ دفن آهيان. مان وسندين ۾ فقط سيلاني آهيان. شهر مون کي ڀانءِ نه آيا آهن.
مان ڪجهه ڏينهن ۾ سفر تي روانو ٿيندس، پر منهنجو سفر، منهنجي روح جو سفر نه هوندو.
في الحال موڪلايون ٿا. منهنجي ماءُ.
تنهنجو اڻٿائينڪو پٽ.